Forex piyasasına ilk adımı attığında, ekranlarda rakamlar uçuşur, grafikler göz kırpar ve kafandaki tek soru şudur: Buradan nasıl kazanç elde edilir? Aslında herkesin yolu farklıdır ama temel bazı özellikler var ki, onlara sahip olmayan kimse uzun vadede bu işte tutunamaz. Öncelikle şunu anlamak gerekiyor: Forex sadece para kazanma hırsıyla girilecek bir yer değil. Bu işin temelinde sabır, strateji ve sistematik düşünce yatıyor. İlk hatanı yaptığında ekranı yumruklamak istesen bile, geri adım atmayıp neyin yanlış gittiğini analiz edebilecek kadar soğukkanlı olman şart. Çünkü başarılı yatırımcı olmak, sadece kazanan işlemleri çoğaltmak değil, kaybedenleri doğru yönetmeyi de bilmekle ilgili.
Kimileri sadece teknik analizle yol alır, kimileri sadece temel analizle. Ama ikisini birden kullanmayı bilenler, piyasayı sezgisel olarak kavrayabilenlerdir. Mesela bir merkez bankasının faiz kararını sadece bir haber başlığı olarak okumazsın. O kararın piyasaya olası etkilerini, parite hareketlerine nasıl yansıyacağını, hangi trader davranışlarını tetikleyeceğini önceden sezmen gerekir. Bu bir tür içgörü meselesidir ama o içgörü kendiliğinden oluşmaz. Yılların verdiği okuma alışkanlığı, sayısız grafik takibi ve hata yaparak öğrenme süreciyle oluşur.
Psikolojik Dayanıklılık En Az Strateji Kadar Belirleyici Olabilir
Para kazanmak güzel, para kaybetmek ise tahammülü zor bir şey. Forex’te kayıp yaşamayan yok. Önemli olan o kaybın seni kör etmesine izin vermemek. Bazı yatırımcılar ilk kayıplarında kendilerini suçlamaya başlar, sonra agresif işlemlerle intikam almaya çalışır. Ama böyle yaklaşımlar sadece daha büyük zararlar getirir. Bu noktada devreye duygusal kontrol giriyor. Örneğin işlem yapmadan önce bir karar defterin var mı? Oraya neden o pozisyona girdiğini, hedefinin ne olduğunu yazıyor musun? Yoksa sadece içgüdülerle mi hareket ediyorsun?
Kendine şu soruyu sorman gerekiyor: “Bu pozisyon beni heyecanlandırıyor mu?” Eğer cevabın evetse, büyük ihtimalle o pozisyona duygusal bağlılık geliştirmişsindir ve bu tehlikelidir. Çünkü heyecan çoğu zaman objektif karar almayı engeller. Soğukkanlı kalan, işlemi sadece bir veri seti olarak gören ve duygusal bağ kurmadan yoluna devam eden yatırımcı, uzun vadede başarılı olma şansını artırır. Bu yüzden risk yönetimi sadece stop-loss belirlemekle bitmez, aynı zamanda kendine mesafe koyabilme becerisidir.
Disiplinli İşlem Alışkanlıkları Başarıyı Belirleyen Temel Faktörlerden Biridir
Birçok kişi strateji geliştirir ama o stratejiyi istikrarlı şekilde uygulayamaz. Mesela biri der ki: “Ben sadece Londra seansı açıldığında işlem yaparım.” Ama o gün piyasa çok hareketli, New York seansı öncesi fırsatlar var. İşte orada disiplin devreye girer. Stratejine sadık kalmazsan, en küçük cazibe bile seni yoldan çıkarabilir. O yüzden başarılı yatırımcılar, işlem yapacakları saatleri, parite seçimlerini ve hatta risk oranlarını önceden belirler. Bu da sana düzenli bir yatırım davranışı kazandırır. Unutma, Forex’te “canın istediğinde” işlem yapan biri, “canı yandığında” piyasadan çekilir.
Ayrıca işlem sonrası analiz, başarı kadar önemlidir. Kazanılan bir pozisyonda neyin doğru yapıldığını, kaybedilen işlemde hangi sinyalin atlandığını not etmek, kendine dışarıdan bir gözle bakmanı sağlar. Kimi zaman fark edersin ki, teknik olarak doğru girilmiş bir işlem, sadece zamanlama hatası yüzünden zarar yazmış. İşte burada kendini cezalandırmak yerine süreci gözden geçirebilmek kritik bir beceridir.
